rok 2023
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił patronów roku 2023:
- Aleksander Fredro,
- Wojciech Korfanty,
- Maurycy Mochnacki,
- Jerzy Nowosielski,
- Aleksandra Piłsudska,
- Paweł Edmund Strzelecki,
- Jadwiga Zamoyska.
Ponadto Senat Rzeczpospolitej Polskiej, ustawą z 29 listopada 2022 roku, ustanowił 2023 rokiem:
- Mikołaja Kopernika,
- Jana Matejki,
- Wisławy Szymborskiej,
- Włodzimierza Przerwy-Tetmajera,
- Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego.
Wojciech Korfanty
(ur. jako Adalbert Korfanty 20 kwietnia 1873 w osadzie Sadzawki, zm. 17 sierpnia 1939 w Warszawie)
20 kwietnia 2023 roku przypada 150. rocznica urodzin Wojciecha Korfantego. Korfanty był wybitnym politykiem i działaczem niepodległościowym, a także myślicielem i publicystą. Był członkiem Naczelnej Rady Ludowej kierującej zwycięskim Powstaniem Wielkopolskim, a następnie dyktatorem III Powstania Śląskiego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pełnił funkcję wicepremiera w rządzie Wincentego Witosa. Był przeciwnikiem polityki obozu piłsudczyków, co wiązało się z prześladowaniem i więzieniem w twierdzy brzeskiej. Po wyjściu z więzienia wyjechał z Polski ale losy ojczyzny nie były mu obojętne. Wrócił w 1939 roku chcąc walczyć w wojnie. Wojciech Korfanty zmarł 17 sierpnia 1939 roku w nie do końca jasnych okolicznościach.
Źródło :
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Paweł Edmund Strzelecki
(ur. 20 lipca 1797 w Głuszynie, zm. 6 października 1873 w Londynie)
W 2023 r mija 150 rocznica śmierci Pawła Strzeleckiego. Był wybitnym polskim podróżnikiem, geologiem, geografem, badaczem i odkrywcą. Jako pierwszy Polak indywidualnie okrążył świat w celach naukowych, odwiedził wszystkie kontynenty oprócz Antarktydy. Badał tereny Ameryki Północnej i Południowej oraz Australii, Nowej Zelandii i Tasmanii. Dokonał tam wielu odkryć, a najwyższy szczyt kontynentu australijskiego nazwał Górą Kościuszki (Mount Kosciuszko).Odkrył i nazwał także najżyźniejszy rejon rolniczy Australii – Gippsland. Kiedy wrócił do Europy zamieszkał w Wielkiej Brytanii, był członkiem prestiżowych towarzystw naukowych. Angażował się w działalność filantropijną. Organizował m.in. dożywanie dzieci w czasie Wielkiego Głodu w Irlandii.
Źródło :
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Aleksander Fredro
(ur. 20 czerwca 1793 w Surochowie koło Jarosławia, zm. 15 lipca 1876 we Lwowie)
W 2023 roku obchodzimy 230 rocznicę urodzin Aleksandra Fredry, najwybitniejszego polskiego komediopisarza, a także pamiętnikarza, poety. Jego najsłynniejsze dzieła to „Zemsta” oraz „Śluby panieńskie”. Fredro był także żołnierzem. Walczył w czasie kampanii Napoleona Bonaparte w Rosji – brał udział w wyprawie na Moskwę w 1812 roku. Odznaczony został Orderem Virtuti Militarii oraz Legią Honorową.
Źródło :
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Aleksandra Piłsudska zd. Szczerbińska
(ur. 12 grudnia 1882 w Suwałkach, zm. 31 marca 1963 w Londynie)
W 2023 roku będziemy obchodzić 60 rocznicę śmierci Aleksandry Piłsudzkiej z domu Szczerbińskiej, która zasłynęła nie tylko jako żona Józefa Piłsudskiego ale również jako działaczka niepodległościowa, członkini Polskiej Organizacji Wojskowej i Polskiej Partii Socjalistycznej, odznaczona orderami Virtuti Militari, Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Niepodległości. W czasie I wojny światowej wstąpiła do Legionów, była aresztowana i osadzona w obozie w Szczypiornie przez władze niemieckie. Aleksandra Piłsudska mocno angażowała się w akcje charytatywne: organizowała pomoc dla sierot, pomagała przedszkolom, wspierała najbiedniejszych i bezdomnych, tworzyła biblioteki i świetlice dla młodzieży.
Źródło :
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Maurycy Mochnacki
(ur. 13 września 1803 w Bojańcu, zm. 20 grudnia 1834 w Auxerre)
13 września 2023 r. przypada 220 rocznica urodzin Maurycego Mochnackiego – konspiratora, dziennikarza, krytyka literackiego, pianisty oraz polityka. Był członkiem ówczesnych tajnych stowarzyszeń przeciw Rosji w Warszawie, walczył w powstaniu listopadowym, odznaczony został orderem Virtuti Militari. Po upadku powstania został zmuszony do emigracji: carat skazał go zaocznie na śmierć przez powieszenie.
Źródło :
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Jadwiga Zamoyska
(ur. 4 lipca 1831 w Warszawie, zm. 4 listopada 1923 w Kórniku)
W listopadzie 2023 r. upłynie sto lat od śmierci Jadwigi Zamoyskiej – współtwórczyni Fundacji Zakłady Kórnickie, zaangażowanej społecznie patriotki, poliglotki, autorki spójnego systemu pedagogicznego, założycielki pierwszej w Polsce zawodowej szkoły gospodarstwa domowego i prekursorki myślenia o oświacie w kategoriach zarządzania projektem. Założona przez nią w 1882 r. Szkoła Domowej Pracy Kobiet, była „nowoczesną odpowiedzią na ówczesne potrzeby społeczne kobiet”. Była jedną z pierwszych osób odznaczonych Orderem Odrodzenia Polski. Wraz z synem Władysławem (właścicielem dóbr zakopiańskich) angażowała się w różne inicjatywy społeczne. Hasłem, które przyświecało jej działaniom było: „Służyć Bogu, służąc Ojczyźnie, służyć Ojczyźnie, służąc Bogu”. Jadwiga Zamoyska jest uznaną przez Kościół za Służebnicą Bożą.
Źródło :
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Jerzy Nowosielski
(ur. 7 stycznia 1923 w Krakowie, zm. 21 lutego 2011 w Krakowie)
W 2023 roku obchodzimy stulecie urodzin Jerzego Nowosielskiego – wybitnego malarza, rysownika, scenografa, pedagoga, filozofa, teoretyka sztuki i myśliciela religijnego, uważanego za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon i jedną z najważniejszych postaci polskiej kultury współczesnej. Nie tylko tworzył sztukę, ale także pisał o niej. Wykonał wyposażenie i polichromie licznych świątyń rzymskokatolickich, grekokatolickich i prawosławnych. Malował także akty kobiece i pejzaże oraz formy abstrakcyjne.
Źródło :
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Bohaterki i bohaterowie
Getta Warszawskiego
(istniało od 2 października 1940, a zamknięte i odizolowane od reszty miasta 16 listopada 1940, zlikwidowane po powstaniu w maju 1943 r.)
W 2023 roku przypada 80. rocznica powstania w getcie warszawskim. Senat ustanawiając rok 2023 rokiem Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego, oddał hołd poległym oraz tym, którzy przeżyli i do końca swoich dni podnosili głos protestu przeciwko zbrodniczym planom zagłady narodu. W 1940 r w getcie warszawskim zamknięto 400 tys. Żydów a 22 lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli ich deportację do obozu zagłady w Treblince, gdzie zmarło niemal 300 tys. warszawskich Żydów. 19 kwietnia 1943 r. w warszawskim getcie wybuchło Powstanie kwietniowe, było największym zbrojnym zrywem Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszym powstaniem miejskim w okupowanej Europie.
Źródło :
https://senat.edu.pl/edukacja/patroni-roku/news/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Mikołaj Kopernik
(1473–1543)
W rok 2023 będziemy obchodzić 550 rocznicę urodzin jednego z najwybitniejszych polskich uczonych-Mikołaja Kopernika. Był prawdziwym człowiekiem renesansu. Jego wiedza obejmowała wiele dziedzin nauki. Był prawnikiem, urzędnikiem, dyplomatą, lekarzem, duchownym, doktorem prawa kanonicznego, matematykiem, ekonomistą. Zajmował się również strategią wojskową, kartografią i filologią. Był światowej rangi astronomem i astrologiem. Człowiek, który zmienił postrzeganie świata. Jako astronom był twórcą heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego. Główne dzieło Kopernika to „De revolutionibus orbium coelestium” „O obrotach sfer niebieskich” wywołało jedną z najważniejszych rewolucji naukowych od czasów starożytnych, nazywaną przewrotem kopernikańskim. W nauce światowej uważany jest za twórcę metody naukowej w dociekaniu prawdy. Z tego powodu heliocentryzm bywa nazywany kopernikanizmem, a kosmologiczno-filozoficzny postulat odrzucenia wszelkiego geocentryzmu i antropocentryzmu – zasadą kopernikańską.
Źródło :
https://senat.edu.pl/edukacja/patroni-roku/news/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Jan Matejko
(ur. 24 czerwca 1838 w Krakowie, zm. 1 listopada 1893 w Krakowie)
W 2023 roku obchodzimy 130 rocznicę śmierci jednego z najwybitniejszych twórców malarstwa historycznego w Europie. Namalował ponad 300 obrazów. Jego celem było ukazanie w dziełach sztuki przyczyn upadku I Rzeczypospolitej oraz przypomnienie jej chlubnej przeszłości i dawnej potęgi. W ten sposób przekonywał Polaków żyjących pod zaborami o wartości ich kulturowego dziedzictwa i podtrzymywał dążenia do odzyskania niepodległości.
Źródło :
https://senat.edu.pl/edukacja/patroni-roku/news/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Wisława Szymborska
(ur. 2 lipca 1923 na Prowencie, obecnie część Kórnika, zm. 1 lutego 2012 w Krakowie)
Wisława Szymborska – poetka, polonistka i laureatka nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Pisała w czasopismach tj. „Życie Literackie”, „Pismo”. Wydała 12 zbiorów poezji oraz 4 zbiory felietonów. W 1996 roku otrzymała Nagrodę Nobla, a ponadto inne nagrody, m.in. im. J.W. Goethego, im. J.G. Herdera czy polskiego Pen Clubu. W uchwale podjętej przez Senat, senatorowie podkreślają, że „o doniosłości literackiego dorobku Szymborskiej świadczą nie tylko nagrody, ale także fakt, że ma ona wciąż wierne grono czytelników w Polsce i za granicą. Inspiruje literaturoznawców, kulturoznawców, filozofów, krytyków sztuki, a także zwykłych czytelników, którzy znajdują w jej poezji odpowiedzi na najważniejsze pytania”.
Źródło :
https://senat.edu.pl/edukacja/patroni-roku/news/patroni-roku-2023
https://historia.dorzeczy.pl/historia-wspolczesna/388174/patroni-roku-2023-kim-sa-patroni-wybrani-przez-sejm-i-senat.html
Włodzimierz Przerwa-Tetmajer
(ur. 31 grudnia 1861 w Harklowej, zm. 26 grudnia 1923 w Krakowie)
W 2023 roku przypada 100. rocznica śmierci znakomitego krakowskiego artysty Włodzimierza Przerwy-Tetmajera – malarza, grafika, poety, prozaika, dramaturga, scenografa, publicysty, działacza politycznego aktywnie zaangażowanego w walkę o niepodległość Polski. Człowieka o ogromnej odwadze i sile charakteru, wspaniałego męża, ojca i przyjaciela. W jego dziełach malarskich odzwierciedla się znamienna dla okresu Młodej Polski fascynacja rodzimym folklorem. Artysta trwale wpisał się również w dzieje polskiego życia politycznego jako pełen pasji polityk i patriota.
Źródło :
https://senat.edu.pl/edukacja/patroni-roku/news/patroni-roku-2023
rok 2022
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił patronów roku 2022:
- Ignacy Łukasiewicz,
- Maria Konopnicka,
- Maria Grzegorzewska,
- Wanda Rutkiewicz,
- Józef Mackiewicz,
- Józef Wybicki,
- Romantyzm Polski
Ignacy Łukasiewicz
(ur. 8 lub 23 marca 1822 r. w Zadusznikach, zm. 7 stycznia 1882 r. w Chorkówce)
200 lat temu, w marcu 1822 r., urodził się Ignacy Łukasiewicz, twórca światowego przemysłu naftowego. W 2022 r. przypada także 140. rocznica jego śmierci. Z wykształcenia był farmaceutą, podczas pracy w aptece prowadził badania nad destylacją ropy naftowej, z której udało mu się wydzielić naftę. Następnie założył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej, w Bóbrce w powiecie krośnieńskim. Jest wynalazcą lampy naftowej oraz pionierem przemysłu naftowego w Europie. Był zaangażowany walkę o niepodległość Ojczyzny. Brał udział w konspiracji podczas Powstania Krakowskiego, wspierał finansowo Powstanie Styczniowe. Był on także filantropem i działaczem społecznym.
Źródło : https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2022
Maria Konopnicka
(ur. 23 maja 1842 r. w Suwałkach, zm. 8 października 1910 r. we Lwowie)
W 2022 r. przypada 180 rocznica urodzin polskiej pisarki, poetki, tłumaczki i publicystki, twórczyni literatury dziecięcej, tworzącej w okresie realizmu, która w swoich tekstach wyrażała sprzeciw wobec antypolskiej polityki zaborców. Była odważną i niezwykłą kobietą o szerokich horyzontach. Należy docenić jej zasługi w walce o prawa kobiet.
Źródło : https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2022
Maria Grzegorzewska
(ur. 18 kwietnia 1887 w Wołuczy, zm. 7 maja 1967 w Warszawie)
Założycielka Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej, który w tym roku obchodzi 100 rocznicę utworzenia. Maria Grzegorzewska była naukowcem, pedagog specjalnym, tyflopedagogiem, tyflopsychologiem, działaczką społeczną. Jako pierwsza w Polsce podjęła systematyczne badania nad zagadnieniami pedagogiki niepełnosprawnych, stworzyła jej podstawy. Jej dzieła stanowią inspirację dla kolejnych badaczy i twórców akademickiej pedagogiki specjalnej oraz praktyki edukacyjnej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej.
Źródło : https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2022
Wanda Rutkiewicz
(ur. 4 lutego 1943 w Płungianach, zaginęła 13 maja 1992 na stokach Kanczendzongi w Himalajach)
Himalaistka, pierwsza Polka i trzecia kobieta na świecie, która zdobyła najwyższy szczyt świata – Mount Everest. Imponowała siłą, sprawnością fizyczną i niezwykłą inteligencją. Była prekursorką kobiecych zespołów górskich. W 2022 r. mija 30 lat od śmierci himalaistki.
Źródło : https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2022
Józef Mackiewicz
(ur. 1 kwietnia 1902 w Petersburgu, zm. 31 stycznia 1985 w Monachium)
120 lat temu, 1 kwietnia 1902 r., w Petersburgu urodził się wybitny polski pisarz, publicysta, działacz emigracyjny – Józef Mackiewicz. Pisał zawsze o tematach trudnych i niejednoznacznych. Niezależnie, czy były to powieści, czy artykuły prasowe, bohaterem jego utworów stawał się człowiek uwikłany w skomplikowane mechanizmy historii. Był nieprzejednanym wrogiem totalitaryzmów, szczególnie komunizmu. Był pierwszym Polakiem, który jeszcze w czasie II wojny światowej badał ślady zbrodni katyńskiej.
Źródło : https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2022
Józef Wybicki
(ur. 29 września 1747 w Będominie, zm. 10 marca 1822 w Manieczkach)
Z wykształcenia prawnik, działalność polityczną rozpoczął w wieku 20 lat jako poseł na sejm w I Rzeczypospolitej. Długoletni współpracownik oraz przyjaciel gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, z którym wziął udział w wyprawie na pomoc powstańcom w Wielkopolsce w 1794, a później współdziałał w Legionach Polskich we Włoszech, w których powstanie w 1797 miał znaczący wkład. Autor polskiego hymnu narodowego, wielokrotny poseł na Sejm, jeden z inicjatorów Konfederacji Barskiej, uczestnik prac wdrażających Konstytucję 3 Maja, współorganizator Insurekcji Kościuszkowskiej. W 2022 r. będziemy obchodzić także 225-lecie powstania „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”.
Źródło : https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Wybicki
Romantyzm polski
W 1822 r. w Wilnie ukazały się „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza, zawarte w tomiku poetyckim, który wyznaczył początek polskiego romantyzmu. Wtedy po raz pierwszy ujrzały światło dzienne „Romantyczność”, „Powrót taty”, „Świtezianka”, „Pani Twardowska”, bez których trudno wyobrazić sobie ostatnich dwieście lat polskiej kultury”. Rok 2022 został ogłoszony Rokiem Romantyzmu Polskiego. Była to epoka, w której tworzyli genialni artyści, myśliciele i działacze polityczni, którzy w sytuacji narodowej niewoli stworzyli kraj duchowej wolności, rozwinęli programy niepodległościowe, a zarazem wynieśli polską muzykę, literaturę i malarstwo do rangi czołowych osiągnięć kultury europejskiej”. Najwybitniejsi twórcy epoki romantyzmu: Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Cyprian Norwid w dziedzinie literatury, Fryderyk Chopin i Stanisław Moniuszko w muzyce, Piotr Michałowski i Jan Matejko w malarstwie. Bez Maurycego Mochnackiego i jego pism o wolnych Polakach, bez wieszczów Mickiewicza i Słowackiego, pochowanych w królewskich kryptach, bo Polacy uznali, że królom Polski są równi, nie byłoby Legionów Piłsudskiego czy Powstańców Warszawskich. To z romantyzmu wyrósł nowoczesny mesjanizm Jana Pawła II.
Źródło : https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2022
rok 2021
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił patronów roku 2021*.
Są nimi:
– Stefan Wyszyński,
– Stanisław Lem,
– Cyprian Kamil Norwid,
– Krzysztof Kamil Baczyński
– Tadeusz Różewicz.
2021 jest także rokiem Konstytucji 3 Maja.
*) https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/komunikat.xsp?documentId=71D186DF43A23C4DC125862D0079916F
Stefan Wyszyński
(ur. 3 sierpnia 1901 r., zm. 28 maja 1981r.)
W 2021 r. przypada 40. rocznica śmierci, a także 120. urodzin duchownego. Kardynał Wyszyński był głosicielem uniwersalnych wartości chrześcijańskich i mężem stanu. Występował w imieniu Ojczyzny, domagając się od komunistycznych władz poszanowania wolności religijnej i broniąc polskiej kultury oraz zrozumienia znaczenia wolności Narodu, która dla Prymasa Tysiąclecia była priorytetem działalności kapłańskiej i społecznej.
kliknij tutaj, aby zobaczyć publikacje dostępne w naszej Bibliotece
Stanisław Lem
(ur. 12 lub 13 września 1921 we Lwowie, zm. 27 marca 2006 w Krakowie)
Najwybitniejszy przedstawiciel polskiej fantastyki i jednego z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction na świecie, autor m. in. „Cyberiady”, „Solaris” czy „Bajek robotów”. W 2021 roku przypada 100. rocznica urodzin pisarza. W swoich rozważaniach nad kondycją współczesnego człowieka, skutkami postępu technicznego i cywilizacyjnego dostrzegał wiele zagadnień fundamentalnych dla kultury i myśli współczesnej. Przestrzegał przed negatywnymi skutkami technicznego rozwoju cywilizacji, a jego prace teoretyczne i prognozy futurologiczne mają znaczący wpływ na definiowanie miejsca ludzkości we wszechświecie i prognozowanie jej losu.
kliknij tutaj, aby zobaczyć publikacje dostępne w naszej Bibliotece
Cyprian Kamil Norwid
(ur. 24 września 1821 w Laskowie-Głuchach, zm. 23 maja 1883 w Paryżu)
Właściwie Cyprian Ksawery Gerard Walenty Norwid herbu Topór – polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof. W 2021 roku przypada dwusetna rocznica urodzin, wybitnego poety, dramatopisarza, prozaika i myśliciela, a także artysty sztuk pięknych. W twórczości swej Norwid odwoływał się do narodowej i ogólno-europejskiej tradycji, a zarazem był odważnym nowatorem. Twórczy wkład Norwida w nowoczesną polską literaturę, a szerzej w polską kulturę, jest ogromny, na wielu polach decydujący.
kliknij tutaj, aby zobaczyć publikacje dostępne w naszej Bibliotece
Krzysztof Kamil Baczyński
(ur. 22 stycznia 1921 w Warszawie, zginął 4 sierpnia 1944 w Powstaniu Warszawskim)
Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli poetów pokolenia Kolumbów. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Armii Krajowej, oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju polskiej kultury. Twórczość Baczyńskiego charakteryzuje się dużą dynamiką zmian – ewolucją postawy wobec rzeczywistości, która pociągała za sobą zmianę w repertuarze środków artystycznych. Zaczął pisać już jako gimnazjalista. Od 1940 publikował konspiracyjne tomiki wierszy (m.in. pod pseudonimem Jan Bugaj), a także anonimowo w podziemnych antologiach i czasopismach („Dzień Warszawski”, „Miesięcznik Literacki”). Jego twórczość jest ponadczasowa i chociaż przyszło mu żyć i tworzyć w ciężkich czasach okupacji, często wybiegał w przyszłość. Poeta unikał wypowiadania się na tak zwane tematy doraźne. Zapewne dlatego, że stając ponad politycznymi podziałami, patrzył dalej – poza wojnę, w czas, kiedy się ta makabra skończy; był – jak to ujął Kazimierz Wyka – „po stronie nadziei”.
kliknij tutaj, aby zobaczyć publikacje dostępne w naszej Bibliotece
Tadeusz Różewicz
(ur. 9 października 1921 w Radomsku, zm. 24 kwietnia 2014 we Wrocławiu)
W 2021 roku przypada setna rocznica urodzin Tadeusza Różewicza. Wybitny polski poeta, dramaturg, prozaik i scenarzysta, głęboko związany z losem pokolenia wojennego, baczny obserwator życia codziennego, społecznego i politycznego. Filozoficzna i egzystencjalna głębia obecna w twórczości Różewicza ma charakter uniwersalny, dzięki czemu nie tylko trafia do odbiorców z całego świata, ale jeszcze długo będzie oddziaływać na współczesną literaturę polską.
kliknij tutaj, aby zobaczyć publikacje dostępne w naszej Bibliotece
Konstytucja 3 Maja
Uchwalony 3 maja 1791 r. przez Sejm Wielki Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego akt wprowadził trójpodział władzy, niósł gwarancje swobód obywatelskich, tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia. Jako pierwsza w Europie i druga na świecie Ustawa Rządowa stanowiła dowód głębokiego patriotyzmu oraz zrozumienia spraw obywatelskich i społecznych.
kliknij tutaj, aby zobaczyć publikacje dostępne w naszej Bibliotece
rok 2020
Rok ten ustanowiony został przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej:
- Rokiem Bitwy Warszawskiej (1920), w 100. rocznicę bitwy,
- Rokiem św. Jana Pawła II (1920-2005), w 100. rocznicę urodzin,
- Rokiem Hetmana Stanisława Żółkiewskiego (1547-1620), w 400. rocznicę śmierci,
- Rokiem Romana Ingardena (1893-1970), w 50. rocznicę śmierci,
- Rokiem Leopolda Tyrmanda (1920-1985), w 100. rocznicę urodzin i 35. rocznicę śmierci.
Poniżej można znaleźć bardziej szczegółowe informacje oraz literaturę związaną z tematem, która jest dostępna w naszej Bibliotece
Bitwa Warszawska
fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Bitwa Warszawska, zwyczajowo nazywana Cudem nad Wisłą – operacja wojskowa stoczona w dniach 13–25 sierpnia 1920 roku pomiędzy oddziałami sowieckiej Armii Czerwonej, a armiami Wojska Polskiego
kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej i zobaczyć literaturę związaną z tematem
Jan Paweł II
fot. Grzegorz Gałązka
Jego wybór na Stolicę Piotrową miał szczególny wpływ na wydarzenia w Europie Wschodniej i w Azji w latach 80. i 90. XX wieku, w szczególności na przemiany demokratyczne w Polsce i w innych krajach bloku wschodniego.
kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej i zobaczyć literaturę związaną z tematem
Hetman Stanisław Żółkiewski
Staranne wykształcenie, doświadczenie kancelaryjne i znajomość kilku języków czyniły z Żółkiewskiego idealnego pretendenta do służby dyplomatycznej. Przyszły hetman wolał jednak wojaczkę.
kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej i zobaczyć literaturę związaną z tematem
Roman Ingarden
fot. PAP/I. Jarosińska
W 1957 roku został kierownikiem Katedry Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie dzięki niemu powstał najsilniejszy ośrodek polskiej fenomenologii. Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk. Był autorem wielu książek, artykułów oraz przekładów
kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej i zobaczyć literaturę związaną z tematem
Leopold Tyrmand
fot. z archiwum rodzinnego Tyrmandów
Pisarstwo Tyrmanda i jego postawa stanowiły wyzwanie rzucone ideologom nowego ustroju. „Był on nie tylko bezlitosnym krytykiem komunizmu, lecz także arbitrem warszawskiej elegancji, znawcą i namiętnym propagatorem zakazanego w czasach stalinowskich jazzu”
kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej i zobaczyć literaturę związaną z tematem
–