Rok 2020 jest rokiem Hetmana Stanisława Żółkiewskiego (1547-1620), w 400. rocznicę śmierci
Źródło : https://cbw.wp.mil.pl/pl/articles6-aktualnosci/400-rocznica-smierci-hetmana-wielkiego-koronnego-stanislawa-zolkiewskiego-7-pazdziernika-1620-roku/
7 października 1620 roku na polach Cecory poległ jeden z najwybitniejszych dowódców wojskowych w dziejach Rzeczypospolitej.
Stanisław Żółkiewski urodził się w 1547 roku we wsi Turynka położonej w ziemi lwowskiej, uczył się w szkole katedralnej we Lwowie. Ród Żółkiewskich herbu Lubicz z którego się wywodził był mocno skoligacony z wielkimi rodami Zamoyskich i Sobieskich (był pradziadkiem króla Jana III Sobieskiego).
Staranne wykształcenie, doświadczenie kancelaryjne i znajomość kilku języków czyniły z Żółkiewskiego idealnego pretendenta do służby dyplomatycznej. Przyszły hetman wolał jednak wojaczkę.
– Walczył przeciwko zbuntowanym gdańszczanom, przeciwko cesarzowi Maksymilianowi, w Inflantach, przeciwko pułkom moskiewskim, watahom tatarskim, wojskom tureckim . W 1596 roku stłumił kozacko-chłopskie powstanie Semena Nalewajki. W 1609 stanął na czele wyprawy na Moskwę. To w trakcie tej kampanii miał miejsce najbardziej spektakularny sukces Żółkiewskiego – niewiele ponad trzy tysiące kierowanych przez niego żołnierzy rozbiło pod Kłuszynem dziesięciokrotnie liczniejsze wojska moskiewskie. Zwycięstwo otworzyło hetmanowi drogę do Moskwy, którą zajął jako pierwszy Europejczyk w historii. Dzięki pertraktacjom Żółkiewskiego bojarzy obrali carem polskiego królewicza Władysława IV. syna króla Zygmunta III Wazy. Królewicz Władysław, został ogłoszony carem. Kłuszyńska. Zwycięstwo otworzyła wojskom polskim drogę do carskiej stolicy, do której wkroczyły 12 września 1610 roku. Po przybyciu Stanisława Żółkiewskiego na Kreml 8 października, wziął do niewoli cara Wasyla Szujskiego oraz jego braci Dymitra i Iwana. 29 października 1611 roku Stanisław Żółkiewski uroczyście sprowadził jeńców na obrady sejmu do Warszawy, gdzie zostali oni zmuszeni do złożenia hołdu królowi Zygmuntowi III Wazie.
W uznaniu wielkich zasług dla Rzeczypospolitej Stanisław Żółkiewski został w 1618 roku mianowany hetmanem wielkim i kanclerzem koronnym. Było to ukoronowaniem jego kariery wojskowej i politycznej.
W 1620 roku poprowadził wyprawę na Mołdawię, gdzie po nierozstrzygniętej obronie polskiego obozu pod Cecorą wojska Rzeczypospolitej zostały rozbite w odwrocie przez siły turecko-tatarskie. Hetman wielki koronny Stanisław Żółkiewski poległ 7 października 1620 roku podczas odwrotu wojsk polskich. Po wykupieniu z rąk tureckich ciało hetmana złożono w krypcie kolegiaty pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny oraz św. Wawrzyńca Męczennika i Stanisława w rodzinnej Żółkwi.
Źródła:
http://muzhp.pl/pl/c/2357/stanislaw-zolkiewski-recepcja-w-sztuce
https://cbw.wp.mil.pl/pl/articles6-aktualnosci/400-rocznica-smierci-hetmana-wielkiego-koronnego-stanislawa-zolkiewskiego-7-pazdziernika-1620-roku/
Zachęcamy do pogłębienia wiedzy na temat wybitnego hetmana Stanisława Żółkiewskiego korzystając ze zbiorów Biblioteki PWSTE w Jarosławiu:
–
Stanisław Żółkiewski
Jerzy Besala. Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988
Życiorysy historyczne, literackie i legendarne
pod redakcją Zofii Stefanowskiej i Janusza Tazbira. Wydanie 2. – Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984
–